Collageen, het onoplosbare vezelige eiwit dat essentieel is voor de huid, wordt natuurlijk geproduceerd in dieren, inclusief mensen. Maar wacht, wat is dit? De term "plantaardig collageen" geeft duizenden zoekresultaten. Een ogenschijnlijke tegenstrijdigheid. Hoe zit dit?
De mythe van vegan collageen
Spoiler alert: er bestaan geen vegetarische bronnen van collageen. Hoewel labgekweekt collageen een mogelijkheid in de toekomst is, is dit momenteel nog niet beschikbaar. Je kunt dus geen vegan collageen kopen. Als vegan een optie zou zijn, kiezen wij hier voor (getuige ons ruime assortiment vegan voedingsupplementen). Helaas is dit bij collageen niet het geval.
Wat is collageen?
Om de vraag over vegan collageen supplementen te beantwoorden, is het belangrijk om begrijpen wat collageen is en waar het vandaan komt. Collageen is het meest voorkomende eiwit in het lichaam van mensen en dieren. Het wordt gevonden in spieren, huid, botten, pezen, banden, organen en andere bindweefsels. Ons lichaam maakt van nature collageen aan. Met het ouder worden neemt de aanmaak van collageen af. Dit is een natuurlijk proces, wat geleidelijk leidt tot lagere collageenniveaus in het lichaam. Dit wordt van buiten zichtbaar, doordat de huid minder stevig wordt en de eerste rimpeltjes verschijnen.
Plantaardig collageen? Een illusie
Plantaardig collageen bestaat dus niet in de natuur. Bronnen voor echt natuurlijk collageen zijn altijd afkomstig van dieren. Het eten van plantaardig eiwit of afzonderlijke aminozuren waaruit collageen is opgebouwd heeft niet hetzelfde effect op het uiterlijk van de huid als het nemen van collageeneiwit. Collageen heeft verschillende biologische eigenschappen die soja-eiwit of erwteneiwit of 'collageenachtige stoffen' uit planten niet hebben. Collageeneiwit van een zoogdier wordt door het menselijk lichaam 'herkend' als lichaamseigen. Bij plantaardig eiwit is dit niet het geval.
Dit is natuurlijk slecht nieuws voor vegetariërs die graag van de voordelen van collageen willen profiteren. Je hebt misschien advertenties gezien voor producten die zijn gelabeld als een veganistisch collageensupplement of plantaardig collageenpoeder. Hoe is dit mogelijk, als je weet dat plantaardig collageen niet bestaat? Je hebt gelijk, het ís ook niet mogelijk. Wat je ziet en leest is een handige manoeuvre van marketeers om mee te liften op het succes van collageensupplementen en de vraag naar vegan collageensuppletie.
Waar is 'vegan collageen' van gemaakt?
De zelfverklaarde veganistische collageenproducten bevatten vaak plantaardige eiwitten afkomstig van soja of erwten. Dit eiwit wordt dan bestempeld als "plantaardig collageen" of "veganistisch collageen", maar die bewering is dus inhoudelijk niet juist. Ook bevat dit type supplementen vaak losse aminozuren, kruiden of vitamines, waarvan wordt geclaimd dat zij het lichaam aanzetten om de aanmaak collageen te verbeteren (een 'collageen booster'). Het maken van een dergelijke claim is niet toegestaan.
Veganistische "collageen" supplementen geven je lichaam in het gunstigste geval de grondstoffen die het nodig heeft om collageen te produceren. Het bewijs dat deze vegan supplementen effect hebben op de huid is in de meeste gevallen niet bewezen.
Vegan collageenboosters: wat zit erin?
"Veganistisch collageen" supplementen bevatten dus geen echt collageen. Ons advies: laat je niet misleiden door mooi klinkende marketingtermen als vegan collageen.
Veel echte collageenproducten die op de markt verkrijgbaar zijn, bevatten al ingrediënten zoals vitamine C dat de aanmaak van collageen ondersteunt. Andere stoffen haal je makkelijk uit je gewone voeding. Ook is de werking van veel ingrediënten niet bewezen. Gezien al deze factoren is - als je niet strikt vegetarisch bent- een dierlijk collageensupplement momenteel de beste en enige optie om te profiteren van de voordelen van collageen.
Echt vegan collageen in ontwikkeling
Ben je niet onder de indruk van producten met "vegan collageen"? Dan is het goed om te weten dat echt veganistisch collageen wel in ontwikkeling is. Onderzoekers hebben technieken ontwikkeld om genetisch gemanipuleerde micro-organismen - zoals bacteriën en gist - te gebruiken om echte collageenstructuren te maken.
Het werkt als volgt: : wetenschappers voegen 4 menselijke genen toe aan de genetische structuur van gist of bacterie. Hierdoor kunnen de microben bouwstenen van menselijk collageen gaan produceren. Vervolgens wordt een spijsverteringsenzym genaamd pepsine toegevoegd om deze bouwstenen te helpen structureren tot collageenmoleculen met de exacte structuur van menselijk collageen. Kortom: echt veganistisch collageen!
Maar niet te vroeg gejuichd. Er moet nog meer onderzoek worden gedaan naar echt veganistisch collageen. Je kunt vegan collageen nog niet kopen. Omdat veganistisch collageen afkomstig zal zijn van genetisch gemodificeerde organismen (GGO's), zijn alle regels (en veiligheidsissues) rond de consumptie van GGO-voedsel van toepassing.
De veiligheid en werking van vegan collageen moeten dus uitgebreid worden getest en het moet voldoen aan strenge Europese veiligheidseisen. Het zal daarom nog heel wat jaartjes duren voor je echt vegan collageen kunt kopen.
Collageenaanmaak ondersteunen met vegan voeding
De 'collageenverhogende' ingrediënten in vegan collageenboosters krijg je makkelijk binnen met het voedsel dat je eet. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vitamine C zijn bijvoorbeeld citrusvruchten, broccoli en aardbeien, terwijl voedingsmiddelen zink zit in pompoenpitten, linzen en zonnebloempitten. En de aminozuren? Die krijg je binnen via plantaardige eiwitbronnen, zoals peulvruchten, noten, quinoa, tofu.
Hoewel je gewoon eiwit dus niet kunt vergelijken met collageen, is het als vegetariër wel extra belangrijk om te zorgen dat je genoeg eiwitten van hoogwaardige kwaliteit eet. Voor je huid zijn de aminozuren waaruit collageen is opgebouwd belangrijk. Glycine, proline en arginine dekken bij lange na niet alle aminozuren die aanwezig zijn in collageen, maar het zijn wel de drie belangrijkste.
Vegan supplementen voor collageenaanmaak
Het collageen dat wij gebruiken wordt gewonnen uit de huid van runderen. De huid is een 'restproduct' waarvoor geen dieren speciaal worden gedood. Sommige vegetariërs maken daarom een uitzondering voor het gebruik van collageen. Maar wij begrijpen het heel goed als je als vegetariër absoluut geen collageen uit dierlijke bronnen wil gebruiken. Dus... wat te doen als je een vegan supplement zoekt voor je huid?
Vitamine C ondersteunt de aanmaak van collageen in de huid. Je kunt de hoeveelheid vitamine C uit je voeding aanvullen met een vegan preparaat. Vitamine C is een antioxidant die je (huid)cellen beschermt.
Het overgrote deel van rimpels wordt veroorzaakt door UV-straling. UV-straling is niet alleen op een zonnige dag aanwezig, maar ook op een grijze, winterse dag - zelfs als je binnen zit. De UVA-stralen dringen het diepst in de huid en produceren vrije radicalen, die het collageen in de huidcellen doen afnemen. Om tekenen van huidveroudering in de vorm van rimpels of ouderdomsvlekjes te vertragen, staat dagelijkse zonnebescherming op één. Door te smeren, maar ook door te zorgen voor antioxidanten die de huidcellen helpen beschermen tegen vrije radicalen. Voedingsantioxidanten zoals vitamine C en E, koper, zink en selenium helpen de cellen beschermen tegen UV-straling. Daarnaast zijn er tal van plantaardige stoffen zoals OPC en resveratrol die een antioxidantwerking hebben.
Conclusie: kies slim
In de wereld van collageen is echt vegan collageen nog toekomstmuziek. Voor nu blijft dierlijk collageen de enige effectieve optie. Laat je niet misleiden door marketinghypes; maak bewuste keuzes en geniet van een gezond, gevarieerd dieet voor een stralende huid.
Eet gezond en gevarieerd. Varieer met verschillende bronnen van plantaardig eiwit. Eventueel kun je een vegan eiwitpreparaat nemen als je denkt dat je voeding hierin tekort schiet. En zorg voor een flinke portie antioxidanten. Gelukkig eten vegetariërs over het algemeen veel groente en fruit, dus met die antioxidanten zit het wel goed.
Reactie plaatsen
Reacties